سیر تکاملی نقاشی کودکان

زمانی که کاغذ و مداد در دسترس باشد همه کودکان به تقلید از دیگران خط خطی می‌کنند. هنگامی که توانایی ذهنی کودکان در بازنمایی ذهنی دنیای بیرون گسترش پیدا کرد، خط خطی‌های روی کاغذ معنادار می‌شوند. عوامل متعددی سبب سیر تکاملی نقاشی کودکان می‌شود. 

هر چه مهارت حرکات ظریف کودک در گرفتن مداد بهتر باشد کیفیت نقاشی کودکان افزایش پیدا می‌کند.

کودکان برای انجام فعالیت‌های مداد و کاغذی باید میزانی از توجه و تمرکز هدفمند را داشته باشند و همچنین توانایی نشستن برای مدت زمان مشخص و تمرکز بر روی هدف را داشته باشند. بر خلاف تصور این مهارت اکتسابی است و با تمرین و ممارست می‌توان میزان توجه و تمرکز کودکان را افزایش داد.

آگاهی کودک از اینکه به جای صورت می‌تواند یک دایره بکشد و یا به جای لبخند یک منحنی به مرور زمان اتفاق می‌افتد و غنی سازی محیط به رشد سریعتر در این حیطه کمک می‌کند.

فعالیت نقاشی نیازمند برنامه‌ریزی به منظور ترتیب کشیدن و نحوه کنار هم قرار دادن تصاویر است. همچنین رشد درک فضایی از اینکه هر تصویری چه فضایی اشغال می‌کند و هر تصویر از چه ساختاری تشکیل شده است.

کودکان جوامعی که فرهنگ هنری غنی دارند نقاشی‌های پرکاری می‌کشند که نشان دهنده آداب و رسوم و فرهنگ آن‌ها است. در جوامعی که هنر جایگاه والایی ندارد هم بزرگسالان و هم کودکان تصاویر ساده و ناقصی می‌کشند. در خانواده‌هایی که به آثار هنری توجه می‌شود و کودکان در معرض ابزار مختلف ترسیم قرار می‌گیرند کیفیت نقاشی آن‌ها بهتر است.

 

معمولا مهارت کشیدن نقاشی طبق توالی زیر رشد پیدا می‌کند.

در هجده ماهگی کودک روی کاغذ خط خطی‌هایی روی کاغذ انجام می‌دهد. اگر توانایی زبانی کودک رشد پیدا کرده باشد می‌تواند بیان کند که مثلا این خط خطی‌ها برای او چه معنی می‌دهند.

در حدود سه سالگی خط خطی‌های کودک به تصاویر معنی‌دار نزدیک می‌شود. کودکان در این سن فکر می‌کنند تصاویری که کشیده‌اند قابل درک توسط دیگران است و برای نقاشی‌هایشان اسم می‌گذارند. تعداد بسیار کمی از کودکان سه ساله تصاویری می‌توانند بکشند که دیگران بتوانند حدس بزنند تصویر مربوط به چه چیزی است. یک راه بهبود نقاشی کودکان در این سن این است که بزرگترها با کودکان به نقاشی بپردازند و به آن‌ها شباهت‌های بین اشیاء و نقاشی را نشان دهند. در واقع به آن‌ها کمک کنند تا به صورت نمادین تصاویر را رسم کنند.

تحول عظیم در نقاشی کودکان زمانی رخ می‌دهد که از خطوط برای نشان دادن مرز تصاویر استفاده می‌کنند. این کار کودک چهار ساله را قادر می‌سازد تا تصویر انسان را بکشد و بداند برای اینکه دایره بکشد باید خطی را ترسیم کند که دو سر آن به هم متصل است.

توجه داشته باشید که به علت محدودیت مهارت حرکات ظریف کودکان در این سن تصاویر بسیار ساده و خلاصه‌ایی می‌کشند.

هنگامی که ادراک، زبان(توانایی توضیح دادن و شرح دادن جزییات دیداری)، حافظه کودکان رشد پیدا کرد. در حدود سن شش سالگی کودکان نقاشی‌های پیچیده‌تری می‌کشند. البته این نقاشی‌ها تحریف‌های ادراکی دارند. زیرا رشد ادراکی کودکان هنوز کامل نشده است. برای مثال در بازنمایی عمق در تصاویر مشکل دارند.